Kan de rechter in kort geding een ex-echtgenoot dwingen mee te werken aan de verkoop van de gemeenschappelijke woning? Of kan alleen de bodemrechter dat? Uit een recent arrest van de Hoge Raad blijkt dat ook de voorzieningenrechter een partij daartoe kan veroordelen.
In deze zaak hebben een man en een vrouw met elkaar samengewoond. Samen hebben zij een huis. Als ze uit elkaar gaan, wil de man zijn deel van de woning verkopen. De vrouw heeft niet de middelen haar ex uit te kopen. Daarom wil de man dat het huis wordt verkocht, zodat hij dan zijn deel krijgt. De vrouw wil daar niet aan meewerken. De man dagvaardt zijn ex in kort geding.
Ordemaatregel
De voorzieningenrechter veroordeelt de vrouw om mee te werken aan de verkoop en levering van de woning. Tegen deze uitspraak gaat de vrouw in hoger beroep. Bij het gerechtshof krijgt zij gelijk. Het hof stelt dat een kortgedingprocedure is bedoeld voor het treffen van een ordemaatregel. De voorzieningenrechter kan niet een wijze van verdeling van een woning gelasten. Tegen dit oordeel stelt de procureur-generaal, in het belang der wet, beroep in cassatie in. Volgens de advocaat-generaal moet juist het arrest van het hof worden vernietigd: de voorzieningenrechter kan een ex-echtgenoot wél dwingen mee te werken aan de verkoop van een gezamenlijke woning.
Overdracht
Dit advies van de advocaat-generaal is nu door de Hoge Raad overgenomen. Vergelijkbare uitspraken over een woningverdeling na een echtscheiding zijn eerder gedaan. Zo oordeelde de Hoge Raad in 1966 dat de rechter in kort geding een veroordeling kan uitspreken tot medewerking aan de overdracht van een onroerende zaak. Ook kan de voorzieningenrechter een ‘deelgenoot’ een machtiging verlenen tot het te gelde maken van een gemeenschappelijk goed. Dit blijkt uit een uitspraak van de Hoge Raad uit 2002. In dat arrest bepaalde de Hoge Raad ook dat de kortgedingrechter op vordering van een deelgenoot een veroordeling kan uitspreken dat de andere deelgenoot moet meewerken aan de verkoop en levering van een gemeenschappelijk goed.
Bodem- en voorzieningenrechter
Kortom, als de ene ex wil dat de andere ex meewerkt aan de verkoop en levering van de gemeenschappelijke woning, kan ook de rechter in kort geding hem of haar daartoe dwingen. In de wet staat dat ‘de rechter’ de wijze van verdeling van een woning kan gelasten die toebehoort aan de deelgenoten. De Hoge Raad heeft nu met dit arrest bepaald dat niet alleen de bodemrechter dit kan doen, maar ook de voorzieningenrechter.