Een gescheiden vrouw wil de voornaam van haar kind wijzigen. Heeft de ex-man daar ook iets over te zeggen?
Een man en een vrouw hebben samen een zoon, geboren in 2019. Ze zijn nooit getrouwd geweest. De vrouw vraagt aan de rechtbank Midden-Nederland de derde voornaam van de zoon te schrappen: die naam verwijst naar de vader en kan, gezien de complexe verhouding tussen haar en de man, beter vervallen. De rechtbank wijst het verzoek van de vrouw toe. Als de man in hoger beroep gaat (hof Arnhem-Leeuwarden), wordt hij niet-ontvankelijk verklaard: hij is geen belanghebbende. Zelf stelt de man dat deze zaak ingrijpt in het family life van hem en de zoon en in het private life (persoonlijke identiteitsconnectie) van de man. Family life is gewaarborgd door het Europese mensenrechtenverdrag.
Geen inbreuk
Het hof ziet dat anders. De man is alleen verwekker van het kind. Hij heeft zijn zoon niet erkend, het vaderschap is niet gerechtelijk vastgesteld en hij heeft geen gezag over de zoon. Dat hij niet betrokken is bij de voornaamswijziging maakt geen inbreuk op het familie- en gezinsleven of privéleven van de man. De naamswijziging van het kind gaat hem niet aan.
Belanghebbende
Tegen dat oordeel gaat de man in cassatie, hij vindt zichzelf wél belanghebbende. Het Wetboek van Burgerlijke Rechtsvordering omschrijft een ‘belanghebbende’ als ‘degene op wiens rechten of verplichtingen de zaak rechtstreeks betrekking heeft’. Daaronder vallen rechten die een burger kan ontlenen aan het Europese mensenrechtenverdrag. Iemand die aanspraak kan maken op bescherming van zijn familie- en gezinsleven kan er tevens aanspraak op maken dat hij in voldoende mate betrokken wordt bij het besluitvormingsproces dat kan leiden tot een inmenging in dat gezinsleven.
Gezinsleven
In dit geval is er volgens de Hoge Raad tussen de man en de zoon sprake van familie- en gezinsleven. Dat de man zijn zoon niet heeft erkend, dat zijn vaderschap niet gerechtelijk is vastgesteld en dat hij geen gezag heeft, is niet relevant. Wat het hof heeft geoordeeld – dat met het schrappen van de naam van de man uit de voornamen van de zoon slechts de identiteit van de zoon als drager van de naam is gemoeid – is onjuist. Het schrappen van de naam levert in dit geval wel degelijk een inmenging op in het tussen de man en de zoon bestaande familie- en gezinsleven en in het privéleven van de man. De man dient dan ook bij de besluitvorming daarover te worden betrokken.
ECLI:NL:HR:2022:622