Draagmoederschapsconstructies komen steeds vaker voor. Maar voor ouderschap na draagmoederschap is in Nederland nog geen wettelijke regeling. Dat kan gaan veranderen, nu de ministerraad op voorstel van demissionair minister Weerwind (Rechtsbescherming) heeft ingestemd met een wetsvoorstel hierover.
Een draagmoeder is een vrouw die zwanger is voor een ander: de wensouder(s). Na de geboorte staat zij het kind aan die ouder(s) af. Voor de wet is degene die het kind baart nu automatisch de (juridische) moeder. Pas na een lange procedure, die soms wel twee jaar kan duren, kunnen wensouders juridisch het ouderschap en volledige gezag over het kind krijgen. In die tijd is er veel onzekerheid bij het kind, de draagmoeder en de wensouders. De nieuwe wet wil dit veranderen en een regeling treffen voor zorgvuldig draagmoederschap.
Rechterlijke beslissing
Met de nieuwe wet kan een rechter al voor de conceptie beslissen dat de wensouders meteen vanaf de geboorte de wettelijke ouders zijn. Verder komt er een register met informatie over het doorlopen traject. Zo kunnen kinderen later bijvoorbeeld gegevens inzien over afspraken tussen wensouders en draagmoeder. In de wet staat ook welke kosten wensouders voor de draagmoeder mogen betalen en hoe hoog die vergoeding mag zijn.
Buitenland
De nieuwe wet ziet ook op wensouders die in het buitenland een draagmoederschapstraject volgen. Is voldaan aan vergelijkbare voorwaarden, dan kan het ouderschap ook bij hen direct worden erkend. Een van de voorwaarden is dat er een rechterlijke toets heeft plaatsgevonden. Ook moet het kind met in ieder geval een van de ouders een genetische band hebben. Verder moeten de wensouders voorlichting hebben gekregen.
Strafbaar
De nieuwe wet wil daarnaast een einde maken aan betalingen voor draagmoederschap. Betaling wordt strafbaar. Wensouders kunnen maximaal twee jaar gevangenisstraf krijgen of een boete van maximaal € 22.500, en de draagmoeder maximaal zes maanden cel of € 9.000 geldboete.
Het wetsvoorstel zal eerst nog door de Tweede Kamer en de Eerste Kamer worden behandeld.