Curatoren moeten toegang hebben tot de administratie van een failliet bedrijf. Dat geldt ook als die administratie zich in de cloud bevindt en de provider deze heeft ‘gesloten’ vanwege sancties door de oorlog in Oekraïne.
Een bank, een dochtervennootschap van de Russische Alfa Bank, maakt gebruik van clouddiensten van Microsoft. In die cloud staat de administratie van de bank. De bank is, na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne, op de Amerikaanse sanctielijst geplaatst. Amerikaanse bedrijven mogen dan geen diensten meer verlenen aan (rechts)personen op die sanctielijst. Het account van de bank bij Microsoft wordt afgesloten. Tien dagen later gaat de bank failliet.
Concernstructuur
De curatoren hebben echter geen toegang tot de administratie. Die is door Microsoft geblokkeerd. Bij de voorzieningenrechter van de rechtbank Amsterdam vragen ze om toegang. Daar hebben ze recht op, stellen zij: de Faillissementswet bepaalt immers dat iedereen die enige administratie van een gefailleerde onder zich heeft deze terstond aan de curator ter beschikking moet stellen. Dat geldt ook voor ‘in the cloud’ opgeslagen informatie. Microsoft weigert: toegeven aan de eis van de curatoren leidt ertoe dat de Amerikaanse sanctieregels worden overtreden.
Spoedeisend belang
Volgens de voorzieningenrechter hebben de curatoren een spoedeisend belang. Zij dienen vanaf de dag van het faillissement te beschikken over de volledige administratie van de bank. ‘Toestemming’ vragen aan de bevoegde autoriteiten in de Verenigde Staten, zoals Microsoft voorstelde, zou maanden kunnen duren. Dan kan het faillissement niet spoedig worden afgewikkeld.
‘Verstoppertje’
Microsoft laat zich, aldus de voorzieningenrechter, kennelijk leiden door zijn eigen belangen. Zo speelde het bedrijf ‘verstoppertje’ door niet te vertellen welke Microsoft-vennootschap moest worden gedagvaard. Maar de curatoren moeten, in opdracht van de rechtbank en in overeenstemming met de Faillissementswet, een wettelijke taak uitvoeren. Daarvoor dienen zij te kunnen beschikken over de volledige administratie van de bank, ook over die zich ‘in the cloud’ bevindt. Microsoft zal door de cloud open te stellen geen strafrechtelijke of financiële risico’s lopen.
Dwangsom
Microsoft moet de digitale administratie binnen 48 uur na het vonnis vrijgeven. Iedere dag dat het bedrijf dit na die 48 uur niet doet, moet een dwangsom van 10 miljoen euro worden betaald, met een maximum van 100 miljoen.
ECLI:NL:RBAMS:2022:4452