Als een echtpaar gaat scheiden, bepaalt de rechtbank dat de man zijn ex-vrouw partneralimentatie moet betalen. Na enkele jaren ontdekt de man dat de vrouw is gaan samenwonen met een ander. In de wet staat dat de onderhoudsplicht dan vervalt. Wel moet de man bewijzen dat zijn ex met iemand samenleeft. Daarvoor schakelt hij een recherchebureau in, waarvoor hij ongeveer € 20.000 betaalt.
Duurzame relatie
Het verzoek van de man om de partneralimentatie te beëindigen faalt echter: de rechtbank oordeelt dat hij niet heeft aangetoond dat zijn ex ‘samenleeft met een ander als waren zij gehuwd of als hadden zij hun partnerschap laten registreren’, zoals de wettelijke formulering luidt. Het recherchebureau heeft maar 30 dagen bij de woning van de nieuwe vriend geobserveerd en daaruit kan niet worden geconcludeerd dat voldaan is aan de wettelijke criteria. De man gaat in hoger beroep bij het gerechtshof Arnhem-Leeuwarden. Dat hof somt de criteria op waaraan (tegelijkertijd) moet zijn voldaan, wil sprake zijn van samenwonen: er moet sprake zijn van een affectieve en duurzame relatie, de gescheiden echtgenoot en de ander moeten elkaar wederzijds verzorgen, ze moeten met elkaar samenwonen en een gemeenschappelijke huishouding voeren. Er mag niet te snel worden aangenomen dat hieraan is voldaan, juist omdat de wettelijke bepaling – het einde van de alimentatie – een onherroepelijk karakter heeft.
Samenleven
Ondanks deze strenge toets vindt het hof dat hieraan is voldaan. Dat de twee in de 30 observatiedagen samenwoonden, is representatief voor de resterende jaren. Uit getuigenverklaringen is gebleken dat de vrouw de auto van de man gebruikt, dat ze voor elkaar boodschappen betalen en dat ze samen op vakantie zijn geweest. Een deel van de boedel van de vrouw en haar hond bevinden zich in het huis van de nieuwe vriend. De vrouw verzorgt ook de zoon van haar vriend. Uit alles blijkt dat ze samenleven, concludeert het hof. Volgens de wet stopt de alimentatieverplichting van de ex-man dan van rechtswege, vanaf het moment dat de vrouw is gaan samenwonen. Dat is vanaf de eerste dag dat het recherchebureau is gaan observeren. Alles wat de man daarna nog heeft betaald, moet de vrouw aan hem terugbetalen.
Recherchebureau
De vrouw had aan haar ex moeten vertellen dat ze ging samenwonen. Door dit niet te doen heeft zij onzorgvuldig, en dus onrechtmatig, jegens de man gehandeld. Het samenleven van de vrouw kon nauwelijks anders worden vastgesteld dan door (veelvuldig) observeren. Daarom zijn de kosten van het inschakelen van het recherchebureau aan te merken als schade die de man heeft geleden. Dat bedrag moet de vrouw hem ook terugbetalen.