Dubbele nationaliteit? Scheiden kan in twee landen

22 juni 2022 | Personen- en familierecht

Een echtpaar met een dubbele nationaliteit gaat scheiden. De een vraagt de echtscheiding aan in Nederland, de ander in Marokko. De rechter moet oordelen of dat wel kan.

Een man en een vrouw, beiden met de Nederlandse en de Marokkaanse nationaliteit, willen gaan scheiden. De man dient bij de rechtbank een verzoek in. Enkele weken daarna dient de vrouw eenzelfde verzoek in bij een rechtbank in Marokko. De man eist dat de vrouw deze procedure stopt: wat zij doet, is onrechtmatig. Omdat ze allebei in Nederland wonen, is de Nederlandse rechter bevoegd hierover te beslissen, vindt de man. Ook stelt hij dat naar Nederlands internationaal privaatrecht alleen de Nederlandse rechter bevoegd is om, met toepassing van Nederlands recht, over kinderalimentatie te oordelen. Nu de vrouw toch in Marokko gaat ‘shoppen’, maakt zij misbruik van procesrecht.

Openbare orde

Volgens de vrouw mag de Nederlandse rechter haar rechtsgang in Marokko niet blokkeren. De vrouw heeft belang bij de echtscheidingsprocedure in Marokko omdat een in Nederland gegeven echtscheidingsbeslissing niet zonder meer geldig is in Marokko. Verder is in Marokko kinderalimentatie van openbare orde: de rechter neemt daarover, ongeacht of daar om wordt gevraagd, een beslissing.

Bevoegd

De voorzieningenrechter van de rechtbank Zeeland-West-Brabant toetst deze zaak aan de Europese regels (de Brussel IIbis-verordening). Daarin staat dat de rechter van de verblijfplaats van partijen bevoegd is, of de rechter van het land van hun nationaliteit: dus de Nederlandse rechter én de Marokkaanse rechter zijn bevoegd te oordelen over de echtscheiding.

Kinderalimentatie

De Alimentatieverordening bepaalt welke rechter kan beslissen over een verzoek om kinderalimentatie: dat is het gerecht van het land waar de onderhoudsgerechtigde (de man) zijn gewone verblijfplaats heeft. Daarom is, naar Nederlands internationaal privaatrecht, de Nederlandse rechter exclusief bevoegd te oordelen over de kinderalimentatie. Toch heeft de vrouw de vrijheid om haar belangen aan een andere rechter voor te leggen. De Marokkaanse rechter is naar Marokkaans internationaal privaatrecht bevoegd om over de kinderalimentatie te beslissen. De vraag is echter of de vrouw met haar verzoek in Marokko de belangen van de man te veel schaadt.

Nevenverzoek

Omdat de vrouw bevoegd is om de echtscheiding in Marokko aan te vragen, geldt dat ook voor nevenverzoeken. De vaststelling van kinderalimentatie is zo’n nevenverzoek. Die procedure is daar sneller. De man is tijdig op de hoogte gesteld van de procedure in Marokko, hij heeft daarvoor al een advocaat ingeschakeld. Dan is geen sprake van misbruik van processuele bevoegdheid, zelfs nu de man vreest dat hij een hogere kinderalimentatie moet betalen. Het verzoek van de vrouw bij de Marokkaanse rechter is niet onrechtmatig.

ECLI:NL:RBZWB:2022:3093

Bron: Rechtbank Zeeland-West-Brabant | jurisprudentie | ECLI:NL:RBZWB:2022:3093 C/02/397327 / KG ZA 22-190 | 02-06-2022