Het college van burgemeester en wethouders van Rheden besluit dat een koetshuis niet langer een monument is. Zijn de buren belanghebbenden bij dat besluit?
Het college van B&W van Rheden wijst in 1999 een pension aan als monument. De monumentale status strekt zich ook uit tot het koetshuis ernaast, wat de eigenaar niet terecht vindt. Na onderzoek concludeert de gemeente dat het koetshuis toch niet monumentwaardig is. Dit wordt verwerkt in een concept, maar het college legt dit niet vast in een besluit.
In de veronderstelling dat het koetshuis geen monumentale status meer heeft, brengt de eigenaar zonnepanelen op het dak van het koetshuis. De gemeente blokkeert dat: omdat het koetshuis formeel nog een monument is, is een omgevingsvergunning vereist. Vervolgens besluit het college alsnog dat de monumentale status alleen geldt voor het pension en niet meer voor het koetshuis.
Daar zijn de buren het niet mee. Volgens hen ontsieren de zonnepanelen het koetshuis en de monumentale omgeving. Ook hebben zij last van de felle weerkaatsing van het zonlicht via de zonnepanelen. Ze maken bezwaar tegen het besluit dat de monumentale status ontnam aan het koetshuis. Maar omdat ze volgens het college geen ‘belanghebbenden’ zijn, wordt hun bezwaar niet-ontvankelijk verklaard.
Belanghebbende
Volgens de Algemene wet bestuursrecht kunnen alleen belanghebbenden in bezwaar en beroep gaan, mensen ‘wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken’. Het is vaste rechtspraak dat omwonenden geen belanghebbenden zijn bij een besluit tot het al dan niet aanwijzen van een object als monument. Alleen de eigenaar is belanghebbende. Maar de buren vinden die regel hier niet van toepassing: het gaat niet over het wel of niet aanwijzen van een object als monument, maar om het intrekken van een al verleende monumentale status. Dan zijn de buren, vinden zij zelf, wél belanghebbenden.
Invloed op leefomgeving
De rechtbank Midden-Nederland is het daarmee eens. Bij het wel of niet aanwijzen van een object als monument zijn omwonenden geen belanghebbenden, want zo’n besluit heeft geen effect op hun fysieke leefomgeving. Dat is anders als een object zijn monumentenstatus verliest. Dan zal in veel gevallen geen omgevingsvergunning meer nodig zijn voor wijzigingen aan dat object, en dan zouden buren niet kunnen opkomen tegen de plaatsing van zonnepanelen. Dat kan invloed hebben op hun fysieke leefomgeving, zoals hier is gebeurd. Omdat de buren rechtstreeks worden geraakt in hun belangen, zijn ze wel belanghebbenden. De gemeente moet hun bezwaar tegen de zonnepanelen opnieuw behandelen.
ECLI:NL:RBMNE:2021:5502